మన ఆకు కూరలు :

మన ఆకు కూరలు : our leafy vegetables. 

Inspiration : ఆంద్ర ప్రదేశ్ లో ఆకు కూరలు -A book published by Telugu Academy.

I wish to introduce some non traditional leafy vegetables to the present generation. These leaves were cooked by our elders to prevent or alleviate some health problems at least once or twice in the year. Let me introduce them with photographs and botanical names and vernacular names:

1. Our traditional leafy vegetables are in common use: They are తోటకూర ; పాలకూర ; చుక్కకూర ; మెంతి  కూర, పుదినా , కొతిమీర ; కరివేపాకు , ఉల్లి కాడలు , గోంగూర , కాబేజీ , బచ్చలి , చింత  చిగురు . ఇవి కాక మరెన్నో ఆకులను కూడా తిన వచ్చును . అవి అంతగా వాడుక లో లేవు, వాటిని సంప్రదాయేతర ఆకు కూర లు అంటారు. అవి ఆరోగ్య ప్రదాయనులు. వాటి గురించి మీ అమ్మమ్మ లేదా బామ్మ లను అడిగితే చెప్తారు. వాటిని పరిచయం చేయాలని అనిపించి ఈ సమా చారం ఇస్తున్నా. 

Non traditional leafy vegetables which have been in use by some people only; and they may be used by any one if found in unpolluted areas for the same advantages that our elders got. All most all these leafy vegetables contain considerable amount of Calcium, Iron and Phosphorous. They are

1.Ponnaganti kura:పొన్నగంటి కూర;Botanical name: Alternanthera sessilis (L.) R.Br.; Family: Amaranthaceae

Common in moist areas along the canals and ponds.

It is rich source of Iron, Phosphorus, Calcium , Riboflavin and Carotene.

Alternanthera sessilis ( పొన్నగంటి కూర)

It is tasty and good for skin and eyes.

Alternanthera philoxeroides

But now cultivated ponnaganti is sold in markets which is nothing butAlternanthera philoxeroides (Mart.) Griseb.; it is an accumulator of heavy metals in the surrounding water, when it is eaten metal poisoning may cause some serious problems.

2.Uttareni: ఉత్తరేణి;Botanical name: Achyranthus aspera L.It is useful to remove worms in the stomach. The shade dried powder is used to relieve phlegm. It can be cooked with tamarind and dal.

ఉత్తరేణి Achyranthus aspera 

3.Pindikura:పిండి కూర;Botanical name:  Aerva lanata L. Those who are suffering from urinary stones used to eat it. It can be coked with dal.

పిండి కూర

4.Adavigurungura:అడవి గురుం గూర; Botanical name:  Allmania nodiflora(L.)R.Br It can be cooked with dal.

Allamania nodiflora; అడవి గురున్గూర 

5. Chilukamukkaaku: చిలక ముక్కాకు; Botanical name:Amaranthus viridis L. It can be cooked with dal like thotakura, it tastes almost thotakura like. It  relieves  worms  in  stomach   

Amaranthus viridis ;చిలక ముక్కాకు 

6. ముళ్ళ తోట కూర;Botanical name:Amarantus spinosus- It contains carotene, Vit.C; improves apettite, It is tasty also.and improves lactation in newly delivered mothers. బాలింతల కు క్షీర వర్ధిని;

ముళ్ళ తోట కూర

7. Gurugu: గురుగు;Botanical name: Celosia argentia L. It can be cooked with dal, In Telangana districts the plant is used to decorate Bathukamma.

గురుగు Celosia 

8.Chenchallaku:చెంచలాకు;Botanical name:  Digera muricata (L.) Mart ,It can be cooked with dal

 Digera muricata; చెంచాలాకు 

9. Vangaredukura: వంగరేడుకూర;Botanical name:  Sesuvium portulacastrum (L.) During famine times the fishermen community used to cook these leaves and eat to satiate their hunger. Instead of adding salt this plant is cooked with fish or crabs or some other dishes by the local fishermen.

Sessuvium portulacatstrum; 

10. Saraswathiaaku:సరస్వతి ఆకు:Botanical name:  Centella asiatica L.It is used to improve memory in children. It is cooked as chutney. 

Centella asiatica; సరస్వతి ఆకు 

11.Guntagalagaraaku:గుంటగలగరాకు:Botanical name:  Eclipta alba Hassk/Eclipta prostrata L.It is used in jaundice.It can be cooked like chutney with Amla when suffering from jaundice. 

Eclipta alba. 

12.Tellagalizeru: తెల్ల గలిజేరు: Botanical name: Trianthema portulacastrum L.There are 2 varieties, one is white another one is reddish; both are edible.It is useful for diabetic patients.It can be cooked with dal.It contains considerable amount of carotene and Vit.C; It contains oxalates, hence it is not advisable for those who are prone to kidney stones; and for pregnant women. 

తెల్ల గలిజేరు 

గలిజేరు 

13. దేవదారు : Botanical name: Erythroxylum monogynum Roxb.It can be cooked with green gram. It is useful in indigestion, it is cooling. 

Erythroxylum; దేవదారు 

Laxatives: These leaves are cooked as chutnies to relieve constipation. Hence only small quantities should be taken to clean our digestive system.

14. Thutikura:తూటి కూర;Botanical name: Ipomaea aquatica L.Can be cooked with dal. Antidote for Arsenic poison and opium poison.

Ipomea aquatica ; తుటి కూర 

15. Senna, Sunaamukhi:సునా ముఖి;Botanical name:  Cassia angustifoliaVahl. / Senna alexandria gar.ex. MillerThe leaves and pods are dried and used as powder or cooked as chutney.The dried plants are exported to USA and Europe. It occupies first place in the export of medicinal herbs from India.

Cassia angustifolia సునాముఖి 

16. Nelatangedu: నేలతంగేడు;Botanical name: Cassia italica(Mill.)Spreng. The leaves and pods are dried and used as powder or cooked as chutney.

Cassia italica నేల తంగేడు 

Cassia for dry area people, Ipomea for plains.These three can be used as laxatives.  ఈ మూడు ఆకులను సుఖ విరోచానానికి వాడుకో వచ్చును .
17. Pulichinthaaku:పులిచింతాకు;Botanical name:  Oxalis corniculatum L It is used to control diarrhea ; It can be cooked as chutney or salad which is tasty.Useful in anaemia and improves digestion.

 Oxalis corniculatum  పులిచింతాకు 

18. Thummikura:తుమ్మి కూర;Botanical name: Leucas aspera Willd. It is eaten to relieve respiratory problems. It can be cooked with Redgram and tamarind.During "Kaartheeka maasam",on Sivaraathri day, and on Vinaayaka chavithi eating this leafy vegetable is  a tradition in some communities after the fast. 

Leucas aspera; తుమ్మి కూర 

19. అవిసె : Botanical name: Sesbania grandiflora; It is cooked purely or with dal. It is eaten by ShriVaishnavas on Dwaadasi after Ekadasi fast. It dissolves urinary bladder stones, it is laxative; lactogouge.

Sesbania; అవిసె 

20.వామింట: Vaaminta:Botanical name: Cleome gynandra L. It is a rich source of nutrients, but not so tasty, hence it may be cooked with dal.ఆకలి పుట్టిస్తుంది , మూల వ్యాధి నివారణ కు ఉప యోగ పడుతుంది.

 Cleome gynandra వామింట

21.పప్పు కూర,గంగబాయ లి కూర ; పాయ లాకు : Pappukura, Gangabailikura, Payallaku: Botanical name:Portulaca oleracea L. Var oleracea Can be cooked with dal.It contains carotene, riboflavin,vit.C, and oxalic acid; It is useful in kidney and liver diseases శరీరం లో నీరు పట్టి నపుడు ఉపయోగం గా వుంటుంది.  

Portulaca oleracia

                  

22. బడ్డు:Baddu : Botanical name:Portulacatuberosa L.Can be cooked with dal

Portulaca tuberosa; బడ్డు కూర 

23.సిలోన్ బచ్చలి; Ceylone bachali:Botanical name: Talinum portulacifolium Forsk. These three are good for gastric ulcer patients. It can be cooked with dal.

Talinium portulacifolium

 The leaves are succulent, and mucilagenous, not sour or bitter. 
24. బ్రహ్మ ఆమ్లిక: Brahma aamlika, Enugupaadamchettu:Botanical name  Adansonia digitata L. The leaves and pulp of the fruit are edible. They are cooked in Rajasthan.It is cooked through out Africa.

Adansonia

25. సిత్నాట కుర :Sithnaatakura:Botanical name: Melochia corchorifolia L.can be cooked with dal,controls loose motions.

Melochia corchorifolia; సిత్నాట కూర 

26. మునగాకు : Botanical name:Moringa oleifera Lam; leaves and fruit are used as edible.
It contains Iron 5 times higher, 15 times higher in Calcium;Vitamin A60 times higher, vitamin C 2 times higher than other leafy vegetables.

మునగ ;Moringa oliefera

27. కామంచి ఆకు: Botanical name:Solanum nigrum L.; The leaf is useful in urinary and liver problems. The ripe fruits are dried and used in curries. వరుగు లాగ ఎండబెట్టి తింటారు  

Solanum nigrum ;కామంచి 

28. ఎలుక చెవి కూర:Botanical name: Merremia gangetica ; It can be cooked with dal. To control anaemia, cough and asthma it is used. If eaten in large quantities constipation may result in.

Merremia gangetica, ఎలుక చెవి కూర  

29. అటక మామిడి; Botanical name: Boerhavia diffusa ; ; దీన్ని పునర్నవ అని కూడా అంటారు. 

It is used in urinary problems. 

Boerhavia diffusa; అటక మామిడి 

 30. వెన్నదేవి లేక సహదేవి కూర:Botanical name:Commelina benghalensis Can be cooked with dal.It is a mild laxative. 

వెన్న దేవి కూర; commelina benghalensis

31. నల్లేరు :Botanical name:Cissus quadrangularis; దీని లేత ఆకులను కాడలను పచ్చడి చేసుకుని తిన వచ్చ్సును . ఇది ఎముకలు బలపడటానికి ఉపయోగ పడుతుంది.

Cissus quadrangularis నల్లేరు

32. బలుసు ఆకు ; Botanical name: Canthium dicoccum ; cooked as vegetable.it is cooling. Kills worms in the stomach, 

బ్రతికుంటే బలుసాకు తిన వచ్చునన్న సామెత వుంది.

Canthium

33. చిమటి కూర: Botanical name: Polygonum plebium: It can be cooked with dal. 

Polygonum plebium చిమటి కూర 

34. చేమ ఆకులు : Botanical name:Colacasia esculenta ; Tender leaves cooked with dal, or with tamarind; It is useful in piles. The leaves controls bleeding from nose; 

Caution: There are two varieties; some varieties may cause rashes and allergy because of the presence of raphides in the leaves.cook with caution. Better pot a few tubers in your homes.

colacasia ; చేమ 

35 కలాస కూర;నేల బీర: Botanical name:Corchorus aestuans ; It is useful in stomachache due to worms. It can be cooked with dal.

36.కోయలు : Botanical name: Salicornia brachiata

Salicornia కోయలు 

37. ఇల కూర; ఉప్పు ఆకు:Botanical name: Suaeda maritima   

Suaeda; ఉప్పు ఆకు 

Salicornia and suaeda are available near salty marshes in the sea coast, they accumulate salt; they are cooked with fish and crabs with out adding additional salt.They are cooling.

38. వామాకు / కప్పు రెల్లి ఆకు : Botanical name: Coleus ambonicus 

Coleus, వామాకు 

It can be used in variety dishes, such as salads etc., It relieves stomach ache, cough and cold.

39.బుడ్డ కాకర ;Botanical name: Cardiospermum helicacabum. It contains minerals and proteins .It is diuretic, It may be cooked with dal.

Cardiospermum బుడ్డ కాకర 

40. గరిక: Botanical name: Cyanodon dactylon; Controls bleeding, and useful in skin diseases.Tender leaves can be cooked.

Cyanodon. గరిక 

41. విటమిన్ల కూర: Botanical name: Sauropus androgynus L.

It is a rich source of vitamins. It can be cooked with dal or used in salads or with tamarind. But consumption in high quantities may be avoided.

42.నీరు గొబ్బి:Botanical name: Hygrophyla asiaticaSchum(Hamilt);Tender leaves can be cooked; It is diuretic and useful in urinary diseases and digestive problems.

43.చందమామ కూర :Botanical name:Marselia quadrifolia; It can be cooked with dal or as chutney.

44. ఎదురు ఉత్తరేణి:Botanical name: Stachytarpheta jamaisens Vahl . Can be cooked with dal

45. మరుల మాతంగి :Botanical name:Xanthium indicum Koen,; Tender leaves can be cooked, It is diuretic and sedative,It is useful in urinary tract problems.

 ఇవి ఆకు కూరలలో కలిస్తే తీసి పడవేయ కండి ఇవి ఏవి విషం కావు. పైగా ఆరోగ్యాన్ని ఇస్తాయి.

ఆకు కూరలను తాజావి , పరి శుభ్ర మైనవి, తీసుకోండి. రోజు ఒకే ఆకు కూరను తినవద్దు.oxalates ఎక్కువగా వున్నఆకు కూరలను ఉడికించి ఆ నీటిని పడవేయండి.ఆకు కూరలను పప్పు తో కలిపి వండితే వాటి లోని పోషకాలు  బాగా అందుతాయి. మునగాకు లోని కొన్ని పదార్దాలు ఇనుమును శరీరానికి అందకుండా అడ్డుకుంటాయి. కాబట్టి రక్త హీనత వున్న వారు ఇటువంటి ఆకులకు దూరంగా వుంటే మంచిది. అయితే కాల్షియం బాగా ఇస్తాయి. చింత పండును ఆకు కూరలతో వాడితే విటమిన్లు ఖనిజాలు నశించ కుండా కాపుడు తుంది. సాంప్ర దాయేతర ఆకు కూరలను ఎక్కువగా వాడ కండి. మందు లాగా అప్పు డప్పుడు వాడు కో వచ్చును. వందే  విధానం కుడా తెలుసు కొని వుండాలి   

Besides these leaves; Tender leaves of mustard, amarphophallus are widely used in other states; even the phylloclades of some cactus are also eaten. All these require the proper method of cooking.